Kan bevisstgjering brukast som eit verkty til å auke revisor si utøvingsgrad av profesjonell skepsis? : ein eksperimentell studie
Abstract
Regulatorar verda over har uttrykt bekymring for mangelfull utøving av revisor sin
profesjonelle skepsis i gjennomføring av revisjonsprosedyrar og evaluering av revisjonsprov.
Å utøve profesjonell skepsis inneber at ein stiller spørsmål og er merksam på forhold som kan
indikere mogleg feilinformasjon. Profesjonell skepsis er essensielt innan revisjon, og ein
mangel på det kan føre til redusert revisjonskvalitet. Sjølv om profesjonell skepsis er viktig, er
det eit omstridd omgrep. Medan nokon hevdar at det er ei haldning, meiner andre at det er ein
personleg eigenskap.
I vår studie undersøkjer vi om bruk av bevisstgjering saman med ekspertvurdering kan påverke
revisor si utøving av profesjonell skepsis. Ei ekspertvurdering vert inkludert fordi
Finanstilsynet nyleg har uttrykt bekymring for manglande bevisstheit til korleis ein skal bruke
spesialkompetanse. Ved hjelp av eit 2 (ekspertvurdering/ingen ekspertvurdering) x 2
(bevisstgjering/ingen bevisstgjering) eksperimentelt design studerer vi effekten på revisor si
skeptiske haldning til ein klient og ein ekspert. Effekten vert målt i tre evalueringsresponsar
som til saman utgjer haldninga profesjonell skepsis.
Til studien brukte vi studentar ved Noregs Handelshøgskole (NHH) og BI Oslo som surrogat
for revisorar. For å sikre tilstrekkeleg kunnskap hjå studentane stilte vi eit minstekrav om
gjennomført innføringskurs i revisjon. Studien gav ingen resultat av signifikans frå
bevisstgjeringa, men tilleggsfunn viste at skeptisk haldning av natur, her representert ved Hurtt
score, hadde innverknad på den skeptiske haldninga. Dette funnet er eit bidrag i retning mot at
profesjonell skepsis er ein personleg eigenskap framfor ein tilstand. Med fokus på revisor sine
personlege eigenskapar, kan vidare forsking undersøkje korleis utøvingsgrada av profesjonell
skepsis kan aukast ved hjelp av manipulasjon, andre enn bevisstgjering.